Filosofie Teaching by Proxy 2015-2017
by Theseus' Ship Publishers
Het ontstaan van de Epistemologie
Epistemologie, oftewel kennisleer, is een van de meer abstracte disciplines binnen de filosofie. Eenvoudig gezegd probeert de epistemologie antwoord te geven op de vraag: "wat is (ware) kennis?" Wellicht een vreemde vraag op het eerste gezicht maar in feite heel belangrijk. Kunnen we "dingen" kennen? Dat wil zeggen, kunnen we (zeker) weten dat iets kennis genoemd kan worden? Wanneer noemen we iets kennis en wanneer niet? Wanneer zijn bijvoorbeeld uitspraken alleen maar een mening?
Allemaal complexiteiten waarmee de kennisleer zich bezighoudt. Een belangrijk onderscheid moet volgens veel filosofen gemaakt worden tussen kennis - dwaling - mening (blz-186). Maar voordat we in een technisch verhaal duiken over de vijf verschillende kennisoordelen die er volgens hedendaagse filosofen gemaakt kunnen worden, misschien even dit over de relevantie.
Heb je je ooit afgevraagd waarom wij mensen Homo-Sapiens heten? Dit "sapiens" deel van onze biologische benaming is het onderscheidende aspect volgens de biologische definitie van soorten. Sapiens betekent weten. Kennis oftwel weten is dus het meest onderscheidende aspect van ons bestaan. Het zal dan ook niet als een verrassing komen dat veel filosofen in hun antropologie ook voor kennis een belangrijke plek inruimen. Sterker nog. Veelal is het HET belangrijkste aspect van hun opvatting over wat de mens is.
De vijf Kennisoordelen - Een rode draad door de Epistemologie
Epistemologie, oftewel kennisleer, is een van de meer abstracte disciplines binnen de filosofie. Eenvoudig gezegd probeert de epistemologie antwoord te geven op de vraag: "wat is (ware) kennis?" Wellicht een vreemde vraag op het eerste gezicht maar in feite heel belangrijk. Kunnen we "dingen" kennen? Dat wil zeggen, kunnen we (zeker) weten dat iets kennis genoemd kan worden? Wanneer noemen we iets kennis en wanneer niet? Wanneer zijn bijvoorbeeld uitspraken alleen maar een mening?
Allemaal complexiteiten waarmee de kennisleer zich bezighoudt. Een belangrijk onderscheid moet volgens veel filosofen gemaakt worden tussen kennis - dwaling - mening (blz-186). Maar voordat we in een technisch verhaal duiken over de vijf verschillende kennisoordelen die er volgens hedendaagse filosofen gemaakt kunnen worden, misschien even dit over de relevantie.
Heb je je ooit afgevraagd waarom wij mensen Homo-Sapiens heten? Dit "sapiens" deel van onze biologische benaming is het onderscheidende aspect volgens de biologische definitie van soorten. Sapiens betekent weten. Kennis oftwel weten is dus het meest onderscheidende aspect van ons bestaan. Het zal dan ook niet als een verrassing komen dat veel filosofen in hun antropologie ook voor kennis een belangrijke plek inruimen. Sterker nog. Veelal is het HET belangrijkste aspect van hun opvatting over wat de mens is.
Een wat technisch verhaal maar in principe zijn er vijf verschillende kennisoordelen:
1. Oordeel over de betekenis van een kennisuitspraak.
2. Oordeel over of een kennisuitspraak gekend kan worden.
3. Oordeel over de waarheid van een kennisuitspraak
4. Oordeel over de zekerheid van een kennisuitspraak
5. Oordeel over de rechtvaardigbaarheid van een geaccepteerde kennisuitspraak.
Wat betekenen al die dingen nu? Erg lastig maar zo langzaamaan moeten we de begrippen betekenis, kennen, waarheid, zekerheid en rechtvaardiging (blz 188-190) gaan definieren. Dat is belangrijk omdat we die begrippen zullen moeten gaan gebruiken in de beoordeling van veel verschillende epistemologische theorieën van filosofen die nog komen. Ze zijn als het ware ons instrumentarium, onze rode draad.